skip to Main Content

اسید فسفریک

اسید فسفریک از جمله پرمصرف ترین اسیدهایی است که اغلب به نوشابه های گازدار اضافه می شود و یا در تهیه کود فسفات، تصفیه پس آب ها و خوراک دام به کار می رود.

توضیحات

5/5 - (2 امتیاز)

اسید فسفریک

اسیدفسفریک که به نام های اسید ارتو فسفریک یا اسید فسفریک نیز شناخته می شود یک اسید ضعیف با فرمول شیمیایی H۳PO۴ است و به طور معمول به عنوان مایع بی رنگی با غلظت ۸۵٪ در آب مشاهده می شود.
هر سه هیدروژن در درجات مختلف اسیدی هستند و می توانند به صورت یون های H + (پروتون ها) از مولکول خارج شوند. هنگامی که هر سه یون H + حذف می شوند، نتیجه یک یون ارتوفسفات PO۴۳− است که معمولاً “فسفات” نامیده می شود. اسید فسفریک معمولاً در آزمایشگاه های شیمیایی به عنوان محلول آبی ۸۵٪ وجود دارد که یک مایع بی رنگ، بی بو و غیر فرار است. اگرچه اسید فسفریک تعریف دقیق اسید قوی را برآورده نمی کند، اما محلول ۸۵٪ هنوز می تواند پوست را به شدت تحریک کرده و به چشم آسیب برساند.
برای تشخیص این اسید خاص از سایر “اسیدهای فسفریک” مانند اسید پیرو فسفریک می توان از نام “اسید ارتو فسفریک” استفاده کرد. با این وجود، اصطلاح “اسید فسفریک” اغلب به معنای این ترکیب خاص است.

 صنعت اسید فسفریک:

مشکلات و راه حل ها بیشترین کاربردهای تجاری مواد حاوی فسفر از جمله اسید فسفریک به غیر از کود، استفاده در مواد شوینده، مواد غذایی و فرآوری مواد غذایی، مواد دندانی، مواد پاک کننده، پاک کننده سطح فلز و غیره می باشد.

بازار فروش و کاربرد اسید فسفریک

اسید فسفریک طیف وسیعی از کاربردهای مختلف و در نتیجه بازار فروش متنوع و گسترده ای دارد. بیشترین خرید اسید فسفریک در صنعت کشاورزی برای تولید کود است. تقریباً ۹۰٪ از اسید فسفریک تولیدی در این صنعت مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین، این اسید را معمولا برای اضافه کردن یک طمع ترش به مواد غذایی به کار می برند. از اسید فسفریک با گرید غذایی (افزودنی E۳۳۸ ) برای اسیدی کردن غذاها و نوشیدنی ها مانند انواع کولاها و مربا استفاده می شود و طعم ترشی ایجاد می کند.
نوشیدنی های غیر الکلی حاوی اسید فسفریک، که شامل کوکاکولا است، گاهی اوقات نوشابه های فسفاته یا فسفات نامیده می شود. اسید فسفریک یکی از تولیدات شرکت پدید آورندگان جم است که فروش آن به علت کیفیت بالا و قیمت مناسب، توانسته در بازار داخلی و خارجی جایگاه خوبی کسب کند.
برخی از کاربردهای اسید فسفریک به شرح ذیل است:

به عنوان افزودنی ماده غذایی

اسید فسفریک در صنایع غذایی برای تهیه غذاهای اسیدی و نوشابه‌های گازدار، ازجمله انواع کولاها بکار می رود. استفاده از این ماده سبب ایجاد طعم تندی در غذا شده، و از آنجایی که این ماده شیمیایی تولید انبوهی دارد، با قیمت ارزان و در دسترس است.
قیمت پایین و حجم زیاد تولید این ماده، باعث ارجحیت آن نسبت به سایر طعم دهنده‌های طبیعی مانند زنجبیل برای ایجاد طعم تندی، یا اسید سیتریک در انواع مواد خوراکی مثل آب لیموترش برای ایجاد طعم ترش، شده است.

به عنوان ماده پاک کننده در پزشکی و دندانپزشکی

از اسید فسفریک در زمینه دندانپزشکی و اورتودنسی دندان به‌عنوان ماده تمیز کننده مینا‌ و عاج دندان و افزایش اصطکاک و سایش سطح دندان استفاده می‌شود.
به علاوه، به دلیل داشتن یون هیدروژن زیاد و آلودگی کمتر نسبت به اسید کلریدریک و سولفوریک، اسید فسفریک به‌عنوان کاتالیستی در ساخت آسپیرین به کار می رود.
در پزشکی این اسید با نام اسید اورتوفسفریک معرفی می شود و نمک آن اورتوفسفات نام دارد که از جمله روش های درمانی اصلی برای درمان سنگ کلیه است.

برای استفاده در بخش کشاورزی

بیشترین کاربرد اسید فسفریک در تهیه کودهای کشاورزی است. فسفر عامل مهمی در رشد گیاهان است که انرژی مورد نیاز برای اغلب واکنش های موجود در سلول های زنده را تامین می کند. در نتیجه خاکهایی که دارای منبع فسفات بلاتری است باعث افزایش رشد گیاهان می شوند.
بالا رفتن غلظت فسفات در آب نیز باعث رشد بیشتر گیاهان آبزی می شود. باقیمانده کودهای شیمیایی که به آب ریخته می شوند نیز می تواند باعث افزایش رشد گیاهان در دریاچه ها و رودخانه ها و در نتیجه افزایش غذاهای آبی شوند.
با این حال افزایش غلظت فسفات و رشد گیاهان به وجود آمده در این شرایط خطراتی نیز برای محیط زیست دارد. زیرا این گیاهان خیلی زود می میرند و برای تجزیه شدن از اکسیژن آب مصرف می کنند و در نتیجه آنقدر سطح اکسیژن آب را پایین می آورند که دیگر برای آبزیان کافی نمی باشد.
لذا اخیرا به جای فسفات از پاک کننده های دیگری استفاده می شود که واکنشی به کلسیم، منیزیم و یا یون های سخت آب نشان ندهند تا میزان فسفاتی که در محیط زیست رها می شود، کاهش یابد.

برای رفع زنگ آهن

اسید فسفریک را می توان مستقیما برای رفع زنگ آهن یا همان اکسید آهن به وجود آمده روی ابزارهای فولادی یا آهنی به کار برد. بعد از تمیز نمودن زنگ آهن، فسفات آهن به وجود آمده می تواند به عنوان ماده ای که مانع خوردگی می شود به کار برده شود.

کاتالیزور صنایع شیمیایی

می توان از اسید فسفریک در صنایع پتروشیمی به عنوان کاتالیزور استفاده نمود.

Back To Top